The Anxious Generation Kitabı İnceleme

Kitap Hakkında Bilgiler

The Anxious Generation, sosyolog Jonathan Haidt’ın 2024’te yayımlanan kâğıt üzerinde ve dijitalde aynı anda ses getiren araştırma-odaklı eseridir. Alt başlığı "How the Great Rewiring of Childhood Is Causing an Epidemic of Mental Illness" olan kitap, 2010-2015 arasında ortaya çıkan ve Z kuşağının ruh sağlığını elkoyar gibi bozan "büyük çocukluk yeniden-kablolanmasını" mercek altına alır. Haidt, akıllı telefonların, sosyal medya platformlarının ve çevrimiçi hayatın çocukların beyin gelişimine, arkadaşlık kalıplarına, oyun kültürüne ve kimlik kurma süreçlerine yaptığı biyolojik-toplumsal müdahaleleri dört ana başlıkta inceler: 1) Oyundan korunmaya geçiş, 2) Gerçekten sanal dünyaya geçiş, 3) Toplumsal olgunlaşmanın bireyselleşmesi, 4) Güvenlik kültürünün gençleri kırılgan kılması. Kitap, Baumrind’in yetiştirme tarzları, Twenge’in iGen verileri, CDC’nint intihar istatistikleri ve milyonlarca anket sonucunu harmanlayarak “tek kollu bantit” etkisi, dopamin sarmalı, FOMO ve karşılaştırma tuzağı gibi mekanizmaların depresyon ve anksiyete patlamasını nasıl körüklediğini gösteriyor. Çözüm önerileri bölümünde okul yöneticilerine, politikacılara ve ebeveynlere yönelik “telefonsuz okul”, “geciken erişim”, “serbest oyun alanları” ve “dijital ortak akıl” gibi somut adımlar sıralanırken, kitap teknik detayları anlaşılır metaforlara, grafiklere ve 30 sayfaya yakın dipnot-sitasyona boğmadan sunar. Sonuç olarak The Anxious Generation, dijital çağda çocuk yetiştiren herkes için hem uyarı hem de yol haritası niteliğindedir; ebeveynlere, eğitimcilere ve gençlere, çevrimiçi deneyimleri yeniden tasarlamak üzere güncel bilimsel bulgularla donanmış bir manifestodur.

Yazarı Hakkında Bilgiler

Jonathan Haidt, 1964 doğumlu Amerikalı toplumsal psikolog ve etik yazarıdır. Yale’den felsefe, Pennsylvania Üniversitesi’nden psikoloji doktorası aldıktan sonra University of Virginia’da 16 yıl öğretim üyeliği yapmış, 2011’den bu yana NYU-Stern School of Business’in etik liderliği kürsüsünde çalışmaktadır. Araştırma odakları moral psikolojisi, kültürel kutuplaşma, iş etiği ve pozitif psikolojidir; “Moral Foundations Theory”ın kurucu ortağı olarak neden muhafazakâr-liberal, dindar-seküler grupların birbirini “ahlaksız” gördüğünü açıklayan çerçeve, 70’ten fazla dile çevrilmiştir. 2012’de yayınladığı The Righteous Mind karşıtlıkları yumuşatma çağrısıyla Barack Obama’dan kütüphane derneklerine kadar geniş yankı bulurken, 2018’deki The Coddling of the American Mind (Greg Lukianoff ile) üniversite kampüslerinde yükselen “güvenlik kültürü”nü eleştirerek bestseller oldu. Haidt, rakamlarla konuşan bir akademik kimliğe sahiptir; veri setleri kurar, çok yazarlı meta-analizler yayımlar, ebeveyn ve öğretmenlerle sahaya iner. Türkiye’de çevirileri ve konferanslarıyla tanınan Haidt, kâr amacı gütmeyen “Heterodox Academy”nin kurucu başkanıdır; burada akademik özgürlük ve görüş çeşitliliğini savunur. Farklı ideolojik çevrelerle diyalog kurabilen nadir bilim-insanlarından biri olarak tanınan yazar, The Anxious Generation ile dijital neslin ruh sağlığı serüvenine odaklanırken, ailelere umut ve araç sunma misyonunu sürdürmektedir.